Kwalificatie F1 2025

De kwalificatie in de Formule 1 bepaalt de startopstelling voor de race en is een van de spannendste momenten van het raceweekend. Coureurs en teams zetten alles op alles om de best mogelijke startpositie te bemachtigen. Het belang van een goede kwalificatie is groot en vaak bepalend voor het eindresultaat. Vooral op circuits waar inhalen moeilijk is, zoals Monaco, maakt een sterke kwalificatie het verschil. Een goede startpositie biedt niet alleen een strategisch voordeel, maar geeft ook psychologische voordelen en vermindert het risico op ongelukken tijdens de hectische openingsfase van de race.

Het kwalificatiesysteem is ontworpen als een knock-out format, waarbij de snelste coureurs overblijven om te strijden voor de beste startposities. De kwalificatie bestaat uit drie delen: Q1, Q2 en Q3. Na elke sessie vallen de vijf langzaamste coureurs af, totdat in Q3 de top 10 strijdt om de eerste startpositie. Dit alles gebeurt onder strikte banden- en tijdregels, waardoor strategie en snelheid cruciaal zijn.

Aan Q1 doen alle 20 coureurs mee. Ze krijgen 18 minuten om een snelle tijd neer te zetten. In deze tijd mogen ze zoveel rondes rijden als ze willen. De uitslag van Q1 wordt gebaseerd op de snelste rondetijd per coureur. De vijf langzaamste coureurs vallen af en starten de race vanaf plaats 16 tot en met 20.

De 107%-regel in Q1
In Q1 is de 107%-regel van toepassing. De regel stelt dat coureurs binnen 107% van de snelste tijd in Q1 moeten blijven om te mogen deelnemen aan de race. Echter heeft de wedstrijdleiding de bevoegdheid om uitzonderingen te maken. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een coureur door technische problemen of een crash geen tijd kon neerzetten maar tijdens de vrije trainingen wel heeft aangetoond competitief genoeg te zijn. Ook bij andere onvoorziene situaties, zoals extreme weersomstandigheden, worden uitzonderingen gemaakt. In de praktijk wordt deze regel daarom zelden strikt gehandhaafd.

De overgebleven 15 coureurs gaan door naar Q2. Hier strijden ze in 15 minuten om een plekje bij de snelste tien die doorgaan naar Q3. De tijden uit Q1 tellen niet meer mee, coureurs moeten opnieuw een snelle ronde neerzetten. Wederom vallen de vijf langzaamste coureurs af. Zij starten in de race vanaf positie 11 tot en met 15.

In Q3, ook wel de ‘top 10-kwalificatie’ genoemd, strijden de overgebleven tien coureurs om poleposition. Deze sessie duurt 12 minuten, waarin ze nog één keer alles op alles zetten om de snelste tijd neer te zetten. De snelste coureur start de race op zondag vanaf de eerste plaats. De overige coureurs worden op basis van hun tijden ingedeeld op positie 2 tot en met 10.

Zodra de kwalificatie begint, treden de parc fermé-regels in werking. Dit betekent dat teams de afstelling van de auto's niet meer mogen aanpassen vanaf het moment dat een auto voor het eerst de pitstraat verlaat tijdens de kwalificatiesessie tot aan de start van de race. Tijdens deze periode zijn alleen minimale wijzigingen toegestaan. Bijvoorbeeld voor algemeen onderhoud of noodzakelijke veiligheidsaanpassingen. Dit maakt de voorbereiding en strategie tijdens de vrije trainingen des te belangrijker.

Na de kwalificatie kunnen coureurs gridstraffen krijgen. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer een team motoronderdelen vervangt buiten de toegestane limieten, of wanneer een coureur de regels heeft overtreden tijdens de kwalificatie of in een vorige race. Gridstraffen leiden tot verschuivingen in de startopstelling en kunnen variëren van een paar plaatsen terug tot een start vanaf de laatste plek. In sommige gevallen, zoals bij grote technische aanpassingen of parc fermé-overtredingen, moet een coureur de race zelfs vanuit de pitstraat starten. Gridstraffen zijn bedoeld om eerlijkheid en veiligheid in het kampioenschap te garanderen.

Tijdens een sprintrace-weekend is er een aparte kwalificatie voor de sprintrace, de Sprint Shootout. Dit is een kortere kwalificatiesessie die op vrijdagmiddag plaatsvindt en de startvolgorde van de sprintrace op zaterdag bepaalt. 

Hoewel het format van de Sprint Shootout vergelijkbaar is met die van de traditionele kwalificatie, is er wel een verschil in het bandenreglement. Waar teams vrije bandenkeuze hebben in de reguliere kwalificatie, mogen ze in de sprintkwalificatie slechts één set banden per sessie gebruiken. Een nieuwe set medium banden is verplicht in SQ1 en SQ2, terwijl een set zachte banden verplicht is in SQ3, maar deze hoeven niet nieuw te zijn.

• SQ1: 20 coureurs, 12 minuten - de 5 langzaamste coureurs vallen af;
• SQ2: 15 coureurs, 10 minuten - opnieuw vallen de 5 langzaamste af;
• SQ3: 10 coureurs, 8 minuten - strijd om poleposition voor de sprintrace.